मुरारीराज मिश्र

कविता राजधानी : एक शव्दचित्र - मुरारीराज मिश्र पैसाको लागि – यहाँ इमान बेचिन्छ, स्वार्थको लागि – यहाँ कानून मिचिन्छ, यो विडम्वना नै भनुँ काठमाण्डौंको लागि सत्यको वकालत गर्नेहरुलाई  यहाँ  पद र शक्तिको हतियारले थिचिन्छ । यहाँ – जताततै टुटफुट छ, चारैतिर – जता हे-यो ब्रम्हलुट छ, व्यापारीहरुलाई भाउ बढाउने र  कर्मचारीहरुलाई घुस खाने छुट छ, शत्रुहरुको त कुरै छोडौं शक्ति हत्याउने दाउमा,  यहाँ – बाबु र छोराकै पनि कुटाकुट छ । यहाँका चोक/गल्लीहरुमा – हल्ला र गफका बिउ छरिन्छ, अरुको बेइज्जत र चरित्र हत्या भने – यहाँ फोकटमा नै गरिन्छ, चाकडी, चुक्ली र चाप्लुसी  यहाँ  उन्नति गर्ने मूल मन्त्र हो, सोझा र खुशामद गर्न नजान्नेहरुलाई भने  यहाँ – प्रत्येक दिन विभागीय कारवाही गरिन्छ । यहाँ – भोको पेट र गरीबीसँग जिस्किइन्छ राहतको नाममा – भाषण, नारा र आश्वासन पस्किइन्छ, शायद बानी परेकोले नै हो कि क्या हो ? धूवाँ, धूलो र दुर्गन्धको मात्रा – अलि कम महसूस गर्दा पनि – यहाँका बासिन्दाहरुलाई पिनास हुन्छ । यहाँका मान्छेहरुको चाहना असीमित छ, त्यसैले होला काठमाण्डौं – हरेक क्षण त्रसि

लघुकथा #समय/संस्कार - मुरारीराज मिश्र हजुरबुबा : कुखुराले बाटाे काट्दा त्याे बाटो नै नहिंडी अर्कै बाटोबाट घर अाई नुहाएर जनै फेर्नुहुन्थ्यो, बुवा : बाहुनले कुखुरा छुन पाे हुन्न तर कुखुराले काटेको बाटो हिंड्दा फरक पर्दैन भन्नुहुन्थ्यो, म : बाहुनले कुखुरा खानु पाे हुन्न छुंदा केही हुन्न भन्ने मान्छे, छाेरा : बाहुनले कुखुरा काटनु पाे हुन्न अरूले काटेकाे खांदा केही फरक पर्दैन भन्थ्याे, अहिले नातीहरू घरमै कुखुरा काटेर खान्छन् ।

                                                                                                                                              - मुरारीराज मिश्र, आजभोलि हाम्रा बिभिन्न सामाजिक संस्कारहरु निकै नै खर्चिला हुंदै गएका छन् । सम्पन्न बर्गका सिमित ब्यक्तिहरुमा जागेको सम्पन्नता प्रदर्शन गर्ने महत्वाकांक्षा ले गर्दा मध्यमवर्गका ब्यक्तिहरुको लागि बिभिन्न चाडपर्वहरु लगायत पास्नी, ब्रतवन्ध, बिवाह, मृत्यु संस्कार आदि जस्ता अनिवार्य सामाजिक संस्कारहरु सम्पन्न गर्न कठिन मात्र होईन प्रायः असम्भव नै हुंदै गएको छ । टोल छिमेकका सम्पन्न व्यक्तिले गरेको भव्य समारोहहरुले गर्दा, एउटा सामान्य व्यक्तिले समाजमा आफ्नो उपस्थिति देखाउन (चलन चल्तीको भाषामा भन्नु पर्दा आफ्नो ईज्जत जोगाउन) ऋण गरेर वा घर खेत बेचेरै भए पनि त्यस्को देखासिकी गर्नै पर्ने बाध्यता छ । र यस्ता कार्यक्रम पश्चात, ऋण तिर्न नसकेर कैयौं व्यक्तिहरु सुकुम्वासी भएका र आत्महत्या गरेका उदाहरणहरु समेत हाम्रै समाजमा छ । दिन प्रतिदिन बढ्दै गएको महंगीले यसै पनि हामीलाई दैनिक गुजारा गर्न निकै कठिन हुंदै गई रहेको छ । राम्रो लाउने र मिठो

गायत्री महाविद्याका २४ देवताहरुः ॐ भूर्भूवः स्वः तत् सवितुर्वरेण्यंः भर्गाे देवस्य धीमहि । धियो योः नः प्रचोदयात् । गणेश गायत्री; ॐ एक दन्ताय विद्महे, वक्रतुण्डाय धीमहि । तन्नो बुद्धिः प्रचोदयात् । नृसिंह गायत्री; ॐ उग्रनृसिंहाय विद्महे, वज्रमखाय धीमहि । तन्नो नृसिंहः प्रचोदयात् । बिष्णु गायत्री; ॐ नारायणाय विद्महे, वासुदेवाय  धीमहि । तन्नो बिष्णुः प्रचोदयात् । शिव गायत्री; ॐ तत्पुरुषाय विद्महे, महादेवाय  धीमहि । तन्नो रुद्र:  प्रचोदयात् । कृष्ण गायत्री; ॐ देवकी नन्दनाय विद्महे, वासुदेवाय  धीमहि । तन्नो कृष्णः  प्रचोदयात् । राधा गायत्री;  ॐ वृषभानुजायै विद्महे, कृष्ण प्रियायै  धीमहि । तन्नो राधाः  प्रचोदयात् । लक्ष्मी गायत्री; ॐ महालक्ष्म्यै विद्महे, विष्णु प्रियायै  धीमहि । तन्नो लक्ष्मीः  प्रचोदयात् । अग्नी गायत्री; ॐ महाज्वालाय विद्महे, अग्निदेवाय धीमहि । तन्नो अग्निः  प्रचोदयात् । इन्द्र गायत्री; ॐ सहस्रनेत्राय विद्महे, वज्र हस्ताय धीमहि । तन्नो इन्द्र:  प्रचोदयात् । सरस्वती गायत्री; ॐ सरस्वत्यै विद्महे, ब्रह्मपुत्र्ये  धीमहि । तन्नो देवीः  प्रचोदयात् । दुर्गा गायत्री;